Centralne Laboratorium Naukowo-Badawcze
Sala Doświadczania Świata (Sala Snoezelen)
Metoda Snoezelen (znana w Polsce również jako Sala Doświadczania Świata) powstała pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku w Holandii. Początkowo skierowana była do osób z głębokimi i sprzężonymi niepełnosprawnościami, z którymi ze względu na ich stan trudno było prowadzić skuteczne działania o charakterze terapeutycznym. Obecnie metoda stosowana jest na całym świecie z wieloma innymi grupami pacjentów, jak np. seniorzy z demencją, osoby z autyzmem, osoby z przewlekłym bólem, osoby po urazach czaszkowo-mózgowych, osoby z niepełnosprawnością fizyczną, pacjenci onkologiczni itd. Badania dotyczące wpływu metody Snoezelen na różne grupy pacjentów są publikowane w czasopismach specjalistycznych i prezentowane na konferencjach naukowych.
Istota metody Snoezelen polega na poszukiwaniu dróg dojścia do pacjentów, z którymi kontakt jest utrudniony i którzy mają problemy z odbieraniem otoczenia oraz samych siebie w otoczeniu. W tym celu stosuje się bezzadaniową i niedyrektywną stymulację polisensoryczną, w oparciu o przestrzeganie ośmiu zasad sformułowanych przez głównych twórców i propagatorów Snoezelen: terapeutę zajęciowego Ada Verheula i muzykoterapeutę Jana Hulsegge.
Kluczowe dla skuteczności metody Snoezelen są: odpowiednio zaaranżowana przestrzeń, odpowiednio dobrane sprzęty, odpowiednie prowadzenie sesji przez terapeutę. Typowy dla Snoezelen jest unikalny podwójny efekt: relaksacji i aktywizacji.
Dalsze podstawowe informacje na temat metody Snoezelen można znaleźć np. w: A. Smrokowska-Reichmann, Środowiska polisensoryczne dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie metody Snoezelen (MSE) [w:]E. Janus (red.)Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną, PZWL, Warszawa 2018; A. Zawiślak, Snoezelen (Sala Doświadczania Świata) - genezai rozwój, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2009.
Do tej pory w pracowni Sala Doświadczania Świata na AWF został przeprowadzony projekt badawczy: „Ocena efektywności metody Snoezelen w terapii osób z chorobą psychiczną i niepełnosprawnością intelektualną”. Obecnie prowadzony jest projekt badawczy: „Porównanie wpływu muzykoterapii aktywnej i receptywnej na świadomość ciała i sprawność funkcjonalną osób chorych na choroby neurodegeneracyjne w pomieszczeniu Snoezelen i poza nim”.Pracownia służy też jako miejsce przeprowadzania projektów badawczych przez studentów kierunku Terapia Zajęciowa piszących prace licencjackie i magisterskie. Przykładowe tematy prac: „Wykorzystanie metody Snoezelen z dzieckiem z upośledzeniem rozwoju psychoruchowego na podstawie opisu przypadku” czy „Wpływ metody Snoezelen na samopoczucie 27-letniej kobiety z MPD”
Podczas prowadzenia badań w Sali Doświadczania Świata stosuje się różnego rodzaju skale oceniające zachowanie uczestników sesji (np. pod względem komunikacyjnym i społecznym). Niektóre z tych skal zostały opracowane specjalnie dla potrzeb określonej grupy uczestników sesji Snoezelen (np. skala INTERACT w przypadku seniorów z diagnozą demencji). Inne możliwe pomiary wykonywane w Sali Doświadczania Świata to pomiary fizjologiczne (parametry układu krążenia, parametry oddechowe itp.) Do metod badawczych używanych w Sali Doświadczania Świata należą także obserwacja uczestnicząca, wywiady, ankiety.
Kierownik pracowni Sala Doświadczania Świata
dr Agnieszka Smrokowska-Reichmann
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Pracownia Sala Doświadczania Świata mieści się w budynku krytych pływalni AWF w pomieszczeniu 224. Jest to Sala Biała, przeznaczona dla osób dorosłych oraz w szczególności dla takich grup, jak: osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, seniorzy z diagnozą demencji, osoby z zaburzeniami psychicznymi. Uzupełniająco, w budynku głównym AWF w pomieszczeniu 07/III znajduje się dodatkowa Sala Kolorowa, przeznaczona specjalnie do zajęć z dziećmi.
Wyposażenie pracowni Sala Doświadczania Świata na AWF:
- dwie wyspykolumn wodnych (sześć sztuk),
- kolumnę piórkową,
- sznury światłowodów (sześć sztuk),
- dwa podgrzewane łóżka wodne,
- suchy basen z piłeczkami,
- kulę lustrzaną wraz z lampą i tarczą do kuli,
- projektory (dwie sztuki),
- zestaw tarczy płynnych i stałych do projektora,
- fotel dźwiękowy Allton,
- tory świetlno-dźwiękowe (dwie sztuki),
- drabinę świetlną,
- tunel lustrzany,
- domek lustrzany,
- sufitowe panele ledowe (trzy sztuki),
- ścieżkę dotykową,
- ściany dotykowe,
- zestaw luster akrylowych,
- zestaw foteli-sakwa,
- lampę aromaterapeutyczną,
- lampę typu lawa,
- lampy solne (dwie sztuki),
- odtwarzacze CD (dwie sztuki),
- zestaw płyt z muzyką Snoezelen (kompozycje dr Buntrocka) i inną,
- zestaw instrumentów Allton,
- kieszenie dotykowe,
- hamak typu torba kangura,
- zestawy elementów dotykowych i zapachowych.
Powyższe sprzęty umożliwiają niedyrektywną i bez zadaniową stymulację polisensoryczną o odpowiednim natężeniu: wzrokową, słuchową, dotykową, węchową, smakową, proprioceptywną, kinestetyczną (w zależności od rodzaju stosowanego sprzętu).
Regulamin pracowni Sala Doświadczania Świata
W pracowni można przebywać z towarzyszeniem kierownika pracowni lub po otrzymaniu jego zgody. Do przebywania w pracowni bez towarzyszenia kierownik pracowni upoważnieni są pracownicy Katedry Terapii Zajęciowej, którzy prowadzą badania naukowe w pracowni oraz osoby, które posiadają co najmniej tytuł licencjata i uczestniczyły w zajęciach dotyczących Snoezelen, prowadzonych przez dr A. Smrokowską-Reichmann, albo posiadają certyfikat ukończenia kwalifikacyjnego szkolenia podstawowego w zakresie Snoezelen wystawiony przez ISNA-MSE Polska. Jednak zawsze konieczne jest wcześniejsze zwrócenie się o zgodę do kierownik pracowni.
W drodze indywidualnych ustaleń zgodę na prowadzenie zajęć w Sali mogą także otrzymać studenci kierunku Terapia Zajęciowa zrzeszeni w Kole Naukowym, studenci przygotowujący prace licencjackie i magisterskie z tematyki Snoezelen oraz doktoranci prowadzący badania w tej dziedzinie.
Do pracowni Sala Doświadczania Świata należy wchodzić bez obuwia.
Należy w odpowiedni sposób korzystać ze sprzętów w pracowni, zwracając uwagę zwłaszcza na ryzyko przestymulowania sensorycznego.
